جاذبه های تاریخی و معماری
جاذبه های تاریخی و معماری
استان تفتیده و گرم سیستان و بلوچستان علاوه بر جاذبه های بی شمار طبیعی، فرهنگی و اجتماعی؛ دربرگیرنده ی با ارزش ترین، اصیل ترین و زیباترین جاذبه های معماری و تاریخی نیز بوده و از ارزش های خاص گردشگری برخوردار است.
شهر سوخته که در شهرستان زابل و اقع شده و حدود دو و نیم کیلومتر وسعت دارد؛ بی گمان یکی از مهم ترین مراکز شهرنشینی آسیا در عصر مفرغ بوده است. قدمت این تمدن سه تا چهار هزار سال پیش از میلاد تخمین زده می شود. شهر باستانی سوخته یکی از مهم ترین آثار تاریخی ایران به شمار می رود که بر تمدن کهن ایران گواهی می دهد. گردشگران و بازدیدکنندگان این منطقه ی تاریخی منحصر به فرد؛ با مشاهده ی یکی از منحصر به فردترین نواحی باستانی جهان؛ مجذوب اصالت تاریخی ایران خواهند شد.
قلعه های متعدد چون قلعه بمپور که به عهد سامانیان تعلق دارد و قلعه ی رندان و قلعه ی پرتغالی ها در روستای تیس به همراه دیگر قلعه های قدیمی؛ بخش دیگری از معماری کهن استان سیستان و بلوچستان را به نمایش می گذارند.
آتشکده های قدیمی چون کردکوی که بیش تر به دوره ی ساسانیان تعلق دارند و شهر باستانی زرنج که پایتخت سیستان بوده و هم اکنون در کنار دریاچه ی هامون قرار گرفته از دیگر آثار تاریخی و معماری قابل توجه استان سیستان و بلوچستان به شمار می روند.
آثار و بناهای تاریخی به تفکیک شهرستان ها عبارتند از:
در شهرستان زاهدان، موزه مردم شناسی با جلوه های بسیار زیبا از فرهنگ منطقه، کتابخانه مرحوم استاد کامبوزیا، بازارچه سرپوش، ساختمان های قدیمی پست، دادگستری، گمرک و پست شهرمیرجاوه و ...
در شهرستان زابل،دهانه غلامان که بقایای شهر معتبر دوران تاریخی هخامنشی می باشد، شهر سوخته با مجموعه ای از تپه های باستانی، که در حدود 3200 تا 2000 سال قبل از میلاد، بزرگترین شهر و مرکز تمدن در دنیای شرق بوده و سفال های مکشوفه، دوره تمدن آن را به عهده برنز می رساند. قلعه سام، قلعه مچی، آسیابهای بادی، قلعه رستم، زاهدان کهنه، مناره قاسم آباد، آتشکده کرکویه و...
در شهرستان خاش، قلعه حیدرآباد،مناره مسجد جامع، درخت کهنسال ده پابید " با قدمت 1200 سال" ، قبرستان هفتاد ملا و ...
در شهرستان ایرانشهر، قلعه ناصری ( دوره قاجاریه )، قلعه بمپور با قدمتی از دوره ساسانی، قلعه دامن، قلعه پیشین ( دوره اسلامی )، قلعه چهل دختر، قلعه سرباز ( دوره اسلامی )، قلعه اسپیددژ واقع در مسیر بزمان- دلگان که گفته می شود اشرف افغان در این محل به قتل رسیده است، دره رودخانه سرباز و ...
در شهرستان سراوان ، تپه مهتاب خزانه کوهک ( 5000 سال قبل از میلاد ) تپه کلاتک آسپیچ، تپه روباهک ،تپه میل مارد، تپه سد میرعمر، قلعه سیب (سب)، سنگ نگاره های کوه مهرگان، دره نگاران ، کشتگان و ...
در شهرستان چابهار، مقبره سید غلام رسول متعلق به دوره تیموری، قلعه تیس ( پرتغالی ها ). مسجد تیس، درخت مکر زن ( انجیر معابد )و...
در شهرستان نیک شهر، محوطه های باستانی ( پیش از تاریخ ) قلعه قدیمی نیک شهر، قلعه چهل دختران، قلعه قدیمی قصر قند و ...
