حیات وحش و مناطق حفاظت شده

حیات وحش و مناطق حفاظت شده

در استان سیستان و بلوچستان زندگی جانوری در مناطق حفاظت شده، تالاب ها و دریاچه ها جریان دارد. حیات وحش منطقه ی حفاظت شده باهو کلات (گاندو) از ارزش های زیست محیطی برخوردار است. این منطقه مأمن تمساح تالابی و منحصر به فرد ایرانی است که در آبگیر های کم عمق مسیر رودخانه زندگی می کند. این حیوان در مواقع خشکی تا چند متر در زیر آبگیرها نقب زده و در داخل آن ها زندگی می کند. هم چنین شرایط خاص اکوسیستم رودخانه ای این منطقه امکانات زندگی نوعی ماهی عجیب به نام کوهی گل خور با نام علمی PerioPhthalinuse فراهم آورده است که قادر به زیست در آب های کم عمق و بستر گلی رودخانه هاست.

اقدامات حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست در مورد نواحی پیرامون باهوکلات به منظور حفظ بخش نمونه ای از گیاهان بلوچی ( که تا حدودی بیابانی- سندی است) و نیز جاندارانی که با اقلیم و گیاهان مزبور ارتباط زیستی دارند، ضروری است. این جانداران عبارت اند از: جبیر، سنجاب نخلی شمالی، راسوی خاکستری هندی، هوبره، دراج، سوسمار و بسیاری از انواع پرندگان که خاص شبه قاره هند است. خط ساحلی دریای عمان که مرز جنوبی این منطقه را تشکیل می دهد، ناحیه قشلاقی پرندگان آبزی است و نیز محل مهمی برای تخم گذاری لاک پشت سبز دریایی به شمار می آید.

منطقه حفاظت شده هامون نیز از مهم ترین مناطق حفاظت شده ی استان به شمار می رود. این منطقه با 201062 هکتار وسعت شامل: دشت هامون، دریاچه یا تالاب هامون و رودخانه هیرمند می شود. اهمیت این منطقه بیش تر به دلیل زیست گاه انواع حیات وحش، امکان پرورش ماهی ، وجود انواع پرندگان و تأمین علوفه دام ها از نیزارها و استفاده از نی ها جهت حصیر بافی است. پرندگان و جانوران وحشی این منطقه عبارت اند از : پلیکان و فلامینگو، پرندگان مهاجر آبی، تیهو، زنگوله بال ، کورکر ( باقرقره) ، خرگوش، شغال، کفتار، کاراکال، یوزپلنگ، گراز و آهو. مراتع و نیزارهای اطراف دریاچه اغلب اوقات سرسبز و متراکم هستند و زیبایی خیره کننده ای به این منطقه می بخشند. این اکوسیستم یکی از زیباترین تالاب های ایرانی است.

منطقه حفاظت شده بزمان نیز یکی از مهم ترین مناطق حفاظت شده ی استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه، منطقه کوهستانی بزمان، تپه ماهورها و دشت های اطراف این کوه را در بر می گیرد. این منطقه دارای کوهی نسبی مرتفع با دره های آب شیرین و پوشش گیاهی نسبتاً مناسب است. جوامع گیاهی مشرف بر دامنه ها خرزهره، داز، قیچ ، درمنه و انواع گون است. حیوانات وحشی که در این منطقه زندگی می کنند عبارتند از: کبک ، کبک چیل، تیهو، دراج، خرگوش، کل، بز، قوچ، میش. علاوه بر گونه های مختلف وحوش یادشده، نوعی خرس سیاه آسیایی که کوچک تر از خرس قهوه ای است؛ در سیستان و بلوچستان زندگی می کند. دهانه ی غارهایی که به احتمال زیاد می توان وجود خرس سیاه نیز به زحمت می تواند داخل آن شود، به همین دلیل دسترسی انسان به حیوان و عبور آن از این گونه غارها ، کار ساده ای نیست.

کوه های سیاه بزمان، بیرک، تفتان، سراوان، اطراف خاش، کارواندر، اسفندک و تپه ماهورهای اطراف رود ماشکل از جمله زیستگاه های اصلی این گونه خرس به شمار می آید.

پوشش گیاهی این مناطق زیستگاه مناسبی برای گونه در معرض انقراض و با ارزش خرس سیاه در این ارتفاعات فراهم آورده است. پوشش گیاهی غالب زیستگاه های خرس در این منطقه شامل: ارجن، کهور، کنار، داز، خرما، زرشک، زارچ، زالزالک، گز، توسکا، زیتون وحشی، انواع گون، درمنه، اورس، بید، تنگس، نسترن وحشی که میوه بیش تر این درختان، غذای عمده خرس های سیاه را تشکیل می دهد. (خرس ها به خرما و داز علاقه ای وافر دارند) پرنده زیبایی به نام مینا با رنگ های سبز، آبی و سبز قبا نیز در بلوچستان به وفور یافت می شود. این پرنده به اندازه سار معمولی است و به سهولت اهلی می شود و بعضی از کلمات را مانند طوطی ادا می کند.